Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі – Алматы: Мемлекеттік тілді дамыту институты. Б.Қалиев.. 2014.
жапқылы — сын. Жапқысы бар. Киіз ж а п қ ы л ы есіктің етегін бүктелген қамшының ұшымен көтере ашып, сырттан кеуделі, ақсары өңді, дөң мұрынды жігіт кірді (М. Айымбетов, Құмөзек., 9) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
сықпырлық — зат. К ө з і н і ң сығырайғандығы, қысыңқылық. Сол көзінің сығырайған с ы қ п ы р л ы ғ ы да, оң көзінің кірпік қақпас ақилығы да қателеспегендігін айғақтайды (А.Мекебаев, Алапат, 334) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
есептеу машинасы — (Вычислительная машина) күрделі математикалық және қисындық есептерді шешуге арналған есептеу қондырғыларының кешені. Онда өтетін процестердің табиғатына байланысты Е.м. (қондырғысы) механикалық, электромеханикалық, электрлік, электрондық және… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
өткел — (Переправа) әскерлердің су бөгеттерінен (өзендерден, каналдардан, көлдерден, шығанақтардан, бұғаздардан, су қоймаларынан және т.б.) өтуі; су бөгеттерінің өтуге арналып жабдықталған тұсы. Қарсыластың басып алған жағалауына әскердің өтуі соғыса өту … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
басты шайқас — (Генеральное сражение) соғысушы жақтардың негізгі күштерінің қарулы қақтығысы. Ол соғыс барысын түбегейлі өзгертіп, соғыстың аяқталуына шешуші ықпал жасайды. Б.ш. оған соғысушы жақтардың армиясының бүкіл құрамының қатысуымен ерекшеленеді, ал… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
зеңбіректі көздеу — (Наводка орудия) ату кезіндегі оқ ізі нысана мен қалаған нүкте арқылы өтетіндей етіп зеңбірек ұңғысы каналының осін бағыттау. Ұңғы каналының осін қажетті жағдайға көлденең бағыттау көлденең көздеу деп, ал тік жазықтықта бағыттау тік көздеу деп… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
су асты теледидары — (Подводное телевидение) қашықтан су астындағы жағдайды, жеке объектілерді экран арқылы көру. Олардың бейнесі кабель бойынша телекамерадан беріледі немесе өзгеше жолмен қабылдағыш индикатор қондырғысы арқылы алынады. Тұнық судағы су асты… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Даосизм — (қыт. taoism[e]) – қытай философиясы мен дәстүрлі діндегі негізгі бағыттардың бірі. Оның негізін қалаушы Лао цзы ( Кәрі дана , Кәрі ұстаз ) болып есептелінеді. Б.з.д. ІІ І ғғ. шығармаларда бұл философиялық ағым «дао және дэ мектебі» (даодэ цзя) … Философиялық терминдердің сөздігі
акустикалық жарғыш — (Акустический взрыватель) теңіз миналарына кеменің дыбыс тербелістері қондырғысымен әсер ету арқылы жаруға негізделген түйіспейтін жарғыш. Күш қондырғысы мен винттің шуын пайдаланады. А.ж. батареядан, трансформатордан, түзеткіштен, дыбыс… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
барлау авиациясы — (Разведывательная авиация) қарсыластың күштері мен оның тактикалық, оператив тік және стратегиялық бағыттағы түрлі объектілері жайында мәлімет алу үшін арнаулы құралмен жабдықталған барлаушы ұшақ, тікұшақ, ұшатын аппарттар. Б.а. өз міндетін ауа… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
